De vrouwen van Bolivia

Ondanks de welbekende machocultuur die zo typerend zou zijn voor Latijns Amerika, lijken de vrouwen van Bolivia hier toch wel de dienst uit te maken. Op de markt, op straat, in de winkels, het zijn overal vrouwen. Zij zijn de drijvende kracht in het leven van alledag - waarschijnlijk zoals in alle landen, alleen is het hier meer zichtbaar. De cholita´s bepalen het straatbeeld, zij zijn de identiteit, de cultuur. Maar ook politie en bewaking, in grote getalen dagelijks aanwezig, bestaat voor het merendeel uit vrouwen. Vriendelijke, sterke en ook harde vrouwen. En dat geeft mij ergens een goed gevoel. Misschien is het meer uit noodzaak dan uit emancipatie zoals wij die in Nederland kennen, of misschien hebben we het te danken aan de communistische instelling van Evo, maar deze vrouwen lijken daar te horen, en altijd al geweest te zijn. Zij zijn Bolivia. Niet Evo, niet het eeuwige gerommel rond de grondwet en het geruzie met de Verenigde Staten. Niet de cocaine. Deze vrouwen maken het land, hebben dat altijd gedaan en zullen dat ook blijven doen. En hoewel mijn luxe leven heus niet te vergelijken is met het immer harde en zware leven van de marktvrouwen, of met dat van de campesinas, de plattelandsvrouwen, en ookal zullen velen van hen mij maar een verwende gringo vinden (waar ze natuurlijk gelijk in hebben), toch ben ik trots op hen. En op de meiden van Bebes Mendes, op de beide Erica´s van Corazon Inquieto, op de vrouwen in de gevangenis, die zich er samen doorheen slaan. Op Olga, die soms de hele nacht doorwerkt om het schoolgeld van haar kinderen te kunnen betalen. Op de vrouwen die opkomen voor hun land en voor hun wensen, door te protesteren in de straten - of ik het er nu mee eens ben of niet. Waar de mannen zijn, ik weet het niet. Maar zeker is dat de vrouwen het aankunnen, zoals overal ter wereld. Zeker met de hulp van elkaar. En dat maakt mij, ondanks dat veel van hen een ontzettend zwaar leven hebben, toch wel een beetje blij.