De vrouwen van Bolivia

Ondanks de welbekende machocultuur die zo typerend zou zijn voor Latijns Amerika, lijken de vrouwen van Bolivia hier toch wel de dienst uit te maken. Op de markt, op straat, in de winkels, het zijn overal vrouwen. Zij zijn de drijvende kracht in het leven van alledag - waarschijnlijk zoals in alle landen, alleen is het hier meer zichtbaar. De cholita´s bepalen het straatbeeld, zij zijn de identiteit, de cultuur. Maar ook politie en bewaking, in grote getalen dagelijks aanwezig, bestaat voor het merendeel uit vrouwen. Vriendelijke, sterke en ook harde vrouwen. En dat geeft mij ergens een goed gevoel. Misschien is het meer uit noodzaak dan uit emancipatie zoals wij die in Nederland kennen, of misschien hebben we het te danken aan de communistische instelling van Evo, maar deze vrouwen lijken daar te horen, en altijd al geweest te zijn. Zij zijn Bolivia. Niet Evo, niet het eeuwige gerommel rond de grondwet en het geruzie met de Verenigde Staten. Niet de cocaine. Deze vrouwen maken het land, hebben dat altijd gedaan en zullen dat ook blijven doen. En hoewel mijn luxe leven heus niet te vergelijken is met het immer harde en zware leven van de marktvrouwen, of met dat van de campesinas, de plattelandsvrouwen, en ookal zullen velen van hen mij maar een verwende gringo vinden (waar ze natuurlijk gelijk in hebben), toch ben ik trots op hen. En op de meiden van Bebes Mendes, op de beide Erica´s van Corazon Inquieto, op de vrouwen in de gevangenis, die zich er samen doorheen slaan. Op Olga, die soms de hele nacht doorwerkt om het schoolgeld van haar kinderen te kunnen betalen. Op de vrouwen die opkomen voor hun land en voor hun wensen, door te protesteren in de straten - of ik het er nu mee eens ben of niet. Waar de mannen zijn, ik weet het niet. Maar zeker is dat de vrouwen het aankunnen, zoals overal ter wereld. Zeker met de hulp van elkaar. En dat maakt mij, ondanks dat veel van hen een ontzettend zwaar leven hebben, toch wel een beetje blij.

Semana turistica; Mummies, condors en ezeltjes.

Na een heerlijk weekje vakantie in het zuiden van Peru zijn we -inderdaad, Vince én ik- weer terug in La Paz. De laatste weekjes zijn aangebroken en de afscheidsfeestjes beginnen al te komen; net zoals de reiskriebels. Deze laatste zijn zeker ook wel weer aangewakkerd door de afgelopen week. We hebben heerlijk de toerist uitgehangen, genoten van het weer, gewandeld, gezien, bekeken en uitgerust. En natuurlijk bijgekletst.

Na een behoorlijk lange busreis -zo´n 22 uur zonder te stoppen- kwam ik vrijdagochtend dan aan in Nazca, een plaatsje aan de zuidkust van Peru, bekend om zijn mysterieuze Nazca-lijnen. Vince was daar al een dagje, dus ik werd eindelijk weer eens opgehaald van de bus :) Zo leuk om elkaar weer te zien! Ook wel vreemd natuurlijk, zo in een andere omgeving, waar je opeens allebei Spaans spreekt. En waar begin je met vertellen? Ben benieuwd hoe dat straks gaat als we weer in Nederland zijn.. zoveel te zeggen!

Maar goed, Nazca dus. Bekend van de Nazca-lijnen, onverklaarbare figuren en patronen in een vlakte, die alleen te zien zijn vanuit de lucht en waarvan niemand weet hoe en waarom ze daar ooit gemaakt zijn. De meest voor de hand liggende verklaring zijn natuurlijk aliens, maar het kan ook zijn dat ze gemaakt zijn om te communiceren met de goden, of dat het een astrologische kalender is. Dit mysterie konden we in ieder geval niet aan onze neus voorbij laten gaan, dus we zijn met vliegtuig en fototoestel deze figuren eens wat beter gaan bekijken. Het is inderdaad heel bijzonder, soms zelfs een beetje ongeloofwaardig -vooral als je een afbeelding van een E.T. in een rots ziet- maar het schijnt werkelijk origineel te zijn. Naast de lijnen was het vliegtuigje (type: 6 personen) zelf ook een belevenis; een half uur was dan ook echt meer dan genoeg voor mijn lichaam. ´s Middags nog een begraafplaats uit de Nazca tijd (de Nazca is een pre-Inca beschaving) bezocht, met allerlei bedreadlockte mummies, die wel verdacht veel op enkele hedendaagse rastahoofden leken. Leuk!

Na Nazca zijn we verder gereisd naar kustplaatsje Chala, waar ik nog even wilde genieten van de zon, maar die liet ons helaas een beetje in de steek. Wel hebben we daar nog een mooie wandeling gemaakt, van de Puerta del Inca, een Incahaventje met allerlei ruines, terug naar het dorpje via de bergen. Onderweg kwamen we vreemde dingen tegen; we botsten op een mijn, daarna op hoge stapels witte schelpen, kadavers van varkens en daarna -serieus!- op mummiegraven. Weliswaar leeggeroofd, maar het stof waarmee de lichamen ingepakt worden en het grootste deel van de botten lag er nog. Het voelde toch wel een beetje alsof we een belangrijke ontdekking deden, hoewel er waarschijnlijk duizenden van die graven zijn.

Vanuit Chala hebben we de bus genomen naar Arequipa, waar ik vooral heel erg blij werd gemaakt met de vele eetgelegenheden. De eerdere dagen in Nazca en vooral in Chala moest ik het namelijk doen met aardappels en rijst. En aardappels en rijst. De andere -enige- mogelijkheid leek Calda de Gallina, kippensoep. Bah. Maar Arequipa, wat een mooie stad! Het deed me een beetje denken aan Sucre; levendig maar rustig, schoon, sfeervol, veel mooie gebouwen, veel jongeren. Groot verschil met La Paz wederom, maar ideaal voor een paar daagjes vakantie. Ook het weer was erg goed, dus we hebben daar lekker rustig aan gedaan.

Vanuit Arequipa kun je de Cañon del Colca bereiken, een behoorlijk diepe canyon waar je mooie wandelingen kunt maken. Vanuit de stad dus de bus naar Chivay genomen, een dorpje aan het begin van de Cañon. We kwamen ´s avonds aan, en waren nog net op tijd om de natuurlijke heetwaterbaden te bezoeken. De volgende ochtend vroeg vertrokken richting het volgende dorp, Cabanaconde. Onderweg zijn we uitgestapt bij het zogenaamde Cruz del Condor, een plek waar elke ochtend en namiddag vele condors te zien zijn. Zo bijzonder! Die vogels zijn echt enorm, en ze vlogen echt ontzettend dichtbij over. Heel mooi om te zien. Vanuit het Cruz zijn we verder gewandeld naar Cabanaconde, waar we konden lunchen en informatie konden inwinnen. En vanuit daar dan de Cañon in. In ongeveer drie uur daal je zo´n 1000 meter af - goed voor de beentjes. En wat een aparte omgeving! Onderin de Cañon konden we eten en slapen in een soort lodge, genaamd Paraiso (we konden kiezen tussen deze, Oasis en Eden.. zegt het genoeg?). Zeker de wandeling waard! De volgende ochtend moesten we dan eigenlijk weer omhoog, maar dat was toch een beetje teveel gevraagd voor mij - spierpijn, hitte en 1000 meter klimmen.. Gelukkig konden wij gebruik maken van de lokale bus: de mula, muilezel. Dat ging een stuk gemakkelijker en sneller, hoewel het toch ook wel spannend is op zo´n beestje over kleine, steile richeltjes.. Toch had ik meer vertrouwen in de voeten van de ezeltjes dan in die van mijzelf, en we waren mooi op tijd om de bus naar Arequipa te halen.

De laatste avond en dag nog doorgebracht in Arequipa en vrijdagavond dan weer op weg richting La Paz. Het was weer een lange reis, omdat we bedacht hadden het low budget te doen door een aantal keer over te stappen, maar zaterdag rond een uur of vier ´s middags bereikten we dan weer ´mijn´ stad.. Het voelde toch ook wel echt een beetje als thuiskomen.

We werden ook uitgebreid verwelkomd door de hele stad, want zaterdag was namelijk Gran Poder, een van de belangrijkste feesten van het jaar in La Paz. Het is een religieus feest, maar daar lijkt het niet op. Van 7 uur ´s ochtends tot ongeveer één uur ´s nachts wordt er gedanst op straat, door ontelbare groepen met de mooiste (en ook minder mooie) kostuums. En natuurlijk wordt er gegeten en gedronken, vooral dat laatste. De hele stad was een grote chaos, alle grote straten waren afgesloten -wat het moeilijk maakte om ons huis te bereiken- en overal mensen, mensen, mensen. Wel heel mooi om te zien. We hebben zaterdag dus nog een feestje gevierd en zondag lekker uitgerust en de markt in El Alto bezocht.

Vanaf gisteren is het ´normale´ leven weer even begonnen. Maar ook daarbij horen natuurlijk heel veel leuke dingen, en ik geniet ook nog zeker van mijn laatste weekjes La Paz. Vince en ik wonen nu allebei bij Olga, en dat is wel heel gezellig. Het zal vreemd zijn om straks weer weg te gaan, maar ik heb ook wel veel zin in onze verdere reis, die we in de tussentijd proberen te plannen. Er zijn zoveel mogelijkheden. We zullen zien!

El Libro del Selva

Eindelijk weer helemaal bekomen van mijn voedselvergiftiging -wat is eten toch lekker!-, heb ik de afgelopen dagen kennis gemaakt met het leven in de jungle.. Wat een belevenis! Het was een heel bijzonder weekend, groot verschil met het leven in La Paz en ook wel erg relaxed. Ik voelde me.. net als in de film.

Onze trip begon donderdagochtend, om 8 uur zou onze vlucht naar Rurrenabaque gaan. Omdat het 1 mei was, Dia del Trabajo, was het in eerste instantie al moeilijk om het vliegveld uberhaupt te bereiken, maar toen dat gelukt was, kregen we te horen dat onze vlucht verzet was naar de volgende dag in de middag. Huh? Omdat we een toer hadden geboekt van vrijdagochtend tot zondagavond, hadden we daar natuurlijk niets aan. Wat te doen..? Een optie was de bus, 18 uur over een kronkelende zandweg, een andere optie was een nieuw ticket kopen bij een andere maatschappij die misschien wel vloog-zeker konden ze dat niet zeggen. Uiteindelijk geprobeerd om in ieder geval naar de bus te gaan en te kijken of er plek was, maar ook het busstation was toen onbereikbaar ivm 1 mei en de enige optie voor ons was terugkeren naar het vliegveld. Ik had dus ook niet meer naar huis gekund, mocht ik dat willen. Apart. Na uren wachten zonder te weten of we uiteindelijk weg konden of niet, beetje zoals in The Terminal, werd ons gelukkig medegedeeld dat we mee konden met het andere vliegtuig, en om 5 uur ´s middags gingen we de lucht in..! Eenmaal op het vliegveld werden we, a la Motorcycle Diaries, met drie motors naar het centrum gebracht.

Ook met het reisagentschap liep alles nogal moeilijk, wat logisch was toen bleek dat we bij de verkeerde zaten te wachten. Maar toen we eenmaal op weg waren, in een jeep, door al dat groen, was alles snel vergeten. Wat is het daar mooi! Ons weekend bestond vooral uit heel veel om je heen kijken, foto´s maken natuurlijk, en chillen in een boot. Met ons groepje, wij drieen, twee Duitse meisjes, Japanners Yuki en Saki (die namen kan ik jullie niet onthouden toch), kokkin Mercedes en gids Doyo, hebben we de pampa´s verkend, heerlijk gegeten, apen, krokodillen, schildpadden en veeel vogels gezien, gezwommen met dolfijnen, gewandeld en gezocht naar anaconda´s, piraña´s gevist (ik niet hoor) en sterren gekeken. Jungle Book ten top.

Het verschil met La Paz is enorm, qua temperatuur, qua natuur en ook qua mentaliteit. Het leven in de stad is druk en hard, mede door de hoogte en de kou. In Rurrenabaque heerst zo´n andere sfeer, veel rustiger, vriendelijker. Iedereen noemt iedereen ´amigo´ of ´amiga´, alles wordt voor je gedaan als je het vriendelijk vraagt. Stiekem hadden we dan ook helemaal geen zin om terug te gaan naar het hoge La Paz, met natuurlijk het werk dat wachtte. Lag het aan ons karma, ik weet het niet, maar zondagavond bleek wederom onze vlucht gecancelled te zijn. Helaas pindakaas, nog een nachtje Rurrenabaque. Toch was het iets minder fijn dan het nu klinkt, want we waren vies, moe en erger, hadden zo goed als geen geld meer. En denk maar niet dat je in Rurrenabaque kunt pinnen. Het was dus nog even zuinig puzzelen om te kunnen slapen, eten en op het vliegveld te komen..

Vanochtend dan toch eindelijk weer vertrokken naar La Paz, in een 15-persoons vliegtuigje, heel bijzonder! Nu nog snel de laatste dingen voorbereiden voor mijn les van vanmiddag, en dan weer aan het werk. Maar niet voor al te lang, want donderdag vertrek ik voor een weekje naar Peru! Vince en ik ontmoeten elkaar in Nazca en komen vanaf daar samen naar La Paz. Mijn tijd alleen is dus bijna voorbij, en ik heb het doorstaan. Ik heb natuurlijk heel veel zin om naar Peru te gaan en daarna samen verder te gaan, dat zal weer een heel ander avontuur worden. Tot nu toe is mijn reis in ieder geval al geslaagd, wat heb ik al veel gezien, gedaan en vooral geleerd. En ik weet zeker dat dat alleen maar meer zal worden!

Ik weet trouwens niet of jullie iets hebben meegekregen van het referendum dat hier gisteren plaatsvond? Waarschijnlijk niet, maar hier was het behoorlijk spannend. Het departement Santa Cruz ging stemmen voor of tegen de autonomie, en het land stond op zijn kop. Mensen hadden het over staatsgrepen, sommigen wilden het land uit, Evo zou verjaagd worden. Zover ik weet is er niets van dit alles gebeurd, maar de uitslag is dan ook 50/50.. Toeval?? Heel typisch in ieder geval. Ik weet er verder nog niet zoveel van, maar als er echt iets interessants gebeurt, dan horen jullie dat natuurlijk..